1. نرم افزار منابع انسانی
  2. Blog

بررسی کامل کار گروهی

کار گروهی، تلاش مشترك گروهی براي دستیابی به هدفی مشترك یا انجام دادن کار به شـیوهاي مـؤثر و کارآمـد اسـت. ایـن مفهـوم را میتوان در چارچوبی گسترده تر در قالب فعالیت تیمی در نظر گرفت و مبین گروهی از افراد با وابستگی متقابل است که با هم براي رسـیدن به هدفی مشترك همکاري میکنند.

تیم یکی از مفـاهیم نزدیـک بـه گـروه اسـت و درك آن میتواند به تعریف گروه کمک کنـد. «تـیم» نـوع خاصـی از گروه است. در واقع همه تیمها گروه هستند اما همه گروههـا تیم نیستند .تیم مجموعه اي از افـراد اسـت که در انجام وظایفشان به یکـدیگر وابـسته بـوده و بـه طـور مشترك مسئول رسیدن به نتایج هستند. اعـضاي آن خـود را یک تیم دانـسته و از بیـرون نیـز بـه منزلـه کلیـت اجتمـاعی مشخصی به شـمار مـی آینـد.

در تــیم هــر یــک از افـراد مهــارتهــا و تخصصهاي متفاوتی دارنـد، ولـی در گـروه ممکـن اسـت تخصصها مشابه باشد. تـیم را معمـولاً رهبـر تـیم تـشکیل میدهد، ولی گروه ممکن اسـت خـودجـوش تـشکیل شـده باشد. اداره تیم از اداره گروهها راحتتر است. رهبر یک تیم باید یا خود مسئول انتخاب اعضاء باشد یا حداقل در جریان انتخاب اعضاء قرار گیرد. همچنین او باید هنگام تشکیل تیم، استانداردها و مقررات مربوط به تیم را بررسی کند و بتوانـد صلاحیتها و شایستگی هاي خاص افراد را تـشخیص دهـد. معمولاً یک تیم مراحل مشابه توسعه یک گروه را طی میکند. بنابراین، گروه مستلزم گردآمدن یـا به هم پیوستن فیزیکی یا مجازي شماري از افـراد اسـت کـه شباهتها و یا وجوه مشترکی دارند. برخی گروهها با هـدف پیشبرد کار یا کارهاي معینـی، بـرپایـه تقـسیم کـار جمعـی هدایت شده یا توافق شـده، شـکل مـیگیرنـد و کارهـا را بـه صورت گروهی انجام می دهند. در این صورت، کار گروهـی (در مقابل کار فردي یا غیرگروهی) محقق میشود.

کار گروهی چیست؟

وظایفی که نیازمند خلاقیت است و وظایفی که عامـل زمـان در آن تأثیر زیادي ندارد، کارآمدتر است. از چشم انداز میزان تکامل و انسجام، گروهها را میتـوان به طـور کلـی در دو گـروه بـالغ و نابـالغ دسـته بنـدي کـرد. برخـی صاحبنظران ترجیح میدهند به جـاي کـاربرد گـروه مـؤثر اصطلاح گروه بالغ را به کار ببرند. این صـاحبنظـران بـراي گـروه بـالغ ویژگـیهـایی ماننـد: سـازوکار بـازخورد قـوي، روش هاي تصمیم گیري مطلوب، وفـاداري و انـسجام زیـاد، رویه هاي عملیاتی انعطافپـذیر، ارتباطـات روشـن، اهـداف قابل قبول، مشارکت در رهبري و توجـه بـه دیـدگاه اقلیـت برشمرده اند.

اهمیت و کارکرد گروهها

دلیل پیوسـتن افـراد به گروهها متفاوت است و درمجموع آن را میتوان بر اساس نیازمنديهاي افراد به شرح زیر :

امنیت: کسی که عـضو گـروه مـی شـود احـساس قـدرت بیشتري می کند، شک و تردیـدي کـه از خـود دارد، کـاهش می یابد و در برابر تهدیدات بهتر مقاومت می کند.

 پایگاه یا مقام: عضو گروه به شهرت مـیرسـد و از گـروه احترام و حیثیت یا مشروعیت میگیرد. اشخاص براي انجـام دادن فعالیتها، نیاز به همفکـري و کمـک همـدیگر دارنـد. گروه این همگرایی، همفکري و پشتوانه اجرایی را در اختیار اعضاء قرار میدهد .

احترام به خود یا عزت نفس: گروه میتوانـد عـزت نفـس افراد را تقویت کند. گروه نهتنها این پیام را به خارج از گروه میرساند، کـه اعـضاء داراي ارزش و احتـرام هـستند، بلکـه سبب میشود تا افـراد در درون گـروه (میـان اعـضاء) داراي حیثیت و اعتبار شوند .

وابستگی عاطفی و پشتیبانی معنوي: افراد بـا پیوسـتن بـه گروه نیازهاي اجتماعی خود را تأمین میکنند. رابطـه متقابـل با سایر اعضاء به فرد آرامش میدهد. گروه میتواند حمایـت احساسی، اطلاعاتی و وظیفه اي را بـراي اعـضا فـراهم کنـد.

قدرت: به دلیل همافزایی، آنچه بـه تنهـایی میـسر نـشود بـا گروه امکانپذیر خواهد بود. اشخاص میدانند که بـه تنهـایی کارشان چندان با قوت و قدرت پیش نخواهد رفـت، امـا بـا حمایت اشخاص و اعضایی که در یـک گـروه وجـود دارد، عملاً کار با قدرت پیش خواهد رفت.

دستیابی به اهداف: برخـی مواقـع بـراي انجـام وظیفـه اي مشخص، لازم است چند نفر با هـم تـلاش کننـد، در سـایه همفکري و همکاري میتوان کارهاي مـشکل را آسـان کـرد.

گروههاي اثربخش

 گروه اثربخش، گروهی است که به سطوح بالایی در عملکرد و حفـظ و نگهـداري منـابع انـسانی دسـت یابـد. منظـور از دستیابی به سـطوح عملکـرد بـالاي کـاري، آن اسـت کـه گروهی مؤثر باید به اهداف عملکـردي خـود بـه موقـع و بـا کیفیت بالا دست پیدا کند. حفظ و نگهداري منابع انسانی در گروهی مؤثر، زمانی رخ میدهد که اعضاء به قدرکـافی از کار، موفقیتها و روابـط میـان فـردي در محـیط کـار خـود راضی باشند . ویژگیهاي گروه اثربخش دربردارنده موارد زیـر اسـت: اعضاء به یکدیگر و رهبرشان وفادارند، اعضاء و رهبـران تـا حدي به یکدیگر اعتماد دارند، گروه براي کمـک بـه اعـضاء بسیار علاقه مند است، تا تمامی ظرفیت و توانایی بالقوه آنهـا شکوفا شود، اعضاء تمامی اطلاعات موردنیاز کاري را با هـم مبادله مـیکننـد، فعالیـت گـروه در فـضایی حمـایتی انجـام میگیرد و ارزشها و اهداف گروه با نیازها و عملکرد اعضاءهمخــوانی دارد. همچنــین گــروه اثـربخش مشخـصه هـایی ماننـد، غنـی بـودن طـرح شـغلی، احساس توانمندي، وظایف و پاداش به هم وابسته، ترکیـب و اندازه مناسـب، پـشتیبانی از گـروه، فراینـدهاي اثـربخش در گروه و پیروي از فرایندها و رویه ها را دارد. نقشهاي روشن، قابل اتکاء و موثق، نظام ارتباطی مـؤثر، بهره گیري از روشهایی براي پـایش عملکـرد اعـضاء، دادن بازخورد و تأکید بر قضاوت بر پایه حقایق از مشخـصه هـاي کلیدي گروههاي کاري و تیمهاي موفق است. تمایل زیاد بـه مشارکت، توانایی مـشارکت و برخـورداري از قابلیـتهـا و مهارتهاي مورد نیاز از مشخصه هاي اعـضاي شایـسته یـک گروه یا تیم به شمار میرود. همچنین، رهبري، عاملی کلیدي براي شکل دهی، کارکرد و تکامل گروه است. بـه طـور کلـی، موفقیت تیم یـا اثربخـشی گـروه مـستلزم رهبـري شایـسته، شایستگی اعضاي گـروه، طـرح ریـزي مناسـب و پیـروي از مجموعه اي از اصول شایسته مورد توافق است .

تحقق ظرفیت کامل گروه یا تیم مستلزم توجـه بـه چنـد معیار کلیدي است :

کار بر روي مرزها: تشخیص تعامل گروه بـا گـروه یـا تیمهاي دیگر ممکن است به اندازة تعامل درون گروهی مهـم باشـد. ادموندسون و رینولد که الگویی جدید از تیم سـازي مرزي را گسترش دادهاند؛ معتقدند دانش و اطلاعـات بـراي حل مشکلات پیچیده و نوآوري در تیمهاي موفق به اشتراك گذاشته میشود. به بیان دیگر، تسهیم دانش ضمنی یا صـریح اعضاي گـروه بـر تعامـل مـؤثر و درنتیجـه، بـر یـادگیري و نوآوري گروه تأثیرگذار است.

برقراري فرایندها و شکل دهـی وضـعیتهـاي مـؤثر: فراینــدهاي اســتقراریافته، حالــتهــا و چیــدمان کارآمــد، موتورهاي داخلی هستند که مـیتواننـد سـبب پیـشرفت یـا پسرفت گروه شوند.

مـدیریت پویـایی گـروه: مـدیریت کارآمـد گـروههـا، بهویژه حلوفصل اختلافـات و مـدیریت تعـارضهـا بـراي دستیابی گروهها به عملکرد بالقوه خود بـسیار مهـم اسـت .

اهرم سـرمایه انـسانی: سـرمایه انـسانی در چـارچوب گــروههــا، ترکیبــی از دانــش، مهــارت، توانــایی و ســایر خصوصیاتی است که اعضا و رهبران از آن برخوردار هستند .

DNN